Kilka razy spotkałam się ze złym użyciem słów stanco, stancato, stancante więc postanowiłam wytłumaczyć o co tutaj w ogóle chodzi. Jaka jest między nimi różnica? Kiedy można użyć daną formę? Jak zwykle, krótko i na temat.
Stanco
Jest to przymiotnik, który oznacza po prostu zmęczony. Odmieniamy go zgodnie z zasadami:
- dla rodzaju męskiego: stanco – stanchi
- dla rodzaju żeńskiego: stanca – stanche
Na załączonym obrazku (znalezionym na takiej włoskiej wersji Kwejka) mamy tekst:
Sono così stanco che la mia stanchezza è stanca
Jestem tak zmęczony, że moje zmęczenie jest zmęczone
Oczywiście jest to trochę “masłem maślanym” (po włosku pleonasmo), ale umieściłam to ze względu na użycie drugiego słowa, które nas interesuje:
la stanchezza – zmęczenie
Synonim: affaticato.
Stancato
Gramatycznie mówiąc, jest to imiesłów przymiotnikowy (wł. participio passato) od czasownika stancare – męczyć.Ten czasownik występuje też w formie zwrotnej stancarsi – męczyć się, zmęczyć się.
Kiedy użyjemy tej formy? Właśnie jeśli mówimy o czasowniku! Nie powiemy dzięki temu “jestem zmęczony”, ale możemy powiedzieć np.
ti ho stancato – zmęczyłem Cię (potocznie oznacza to też zanudziłem Cię)
mi sono stancato – zmęczyłem się
Oczywiście podałam tutaj najprostszy przykład użycia w czasie przeszłym. Ta forma będzie występowała w każdym czasie złożonym.
Stancante
To też jest zwykły przymiotnik i oznacza on męczący. Bycie zmęczonym jest więc wynikiem czegoś co jest stancante:
Quel lavoro era molto stancante, allora ha deciso di cambiarlo.
Tamta praca była bardzo męcząca, więc postanowił ją zmienić.
Synonim: faticoso.
Stanco, stancato, stancante – podsumowanie
stanco – zmęczony (przymiotnik)
stancato – forma używana w czasach złożonych
stancante – męczący