Przygotujcie się, weźcie sobie coś do picia i do notowania, bo ten artykuł zawiera sporą dawkę wiedzy 🙂 Dzisiaj stawiamy czoło jednemu z najbardziej używanych włoskich czasowników – czasownikowi passare. Co sprawia, że jest taki wyjątkowy? To, że ma bardzo dużo znaczeń i można go wykorzystać w różnych sytuacjach.
Najpierw weźmy jego użycia, które w czasach złożonych wymagają posiłkowego essere – jest ich znacznie więcej niż z avere ( przeczytaj też mój wpis o czasownikach, które zmieniają znaczenie w zależności od posiłkowego).
Mijać, przejść
Co do pierwszego czasownika tu chodzi głównie o to, że czas mija, leci, albo że coś się kończy np.
Il tempo passa – czas mija
Sono passate due ore – minęły dwie godziny
Il temporale è già passato – burza już przeszła
W ten sam sposób możemy odnieść się do jakiegoś stanu fizycznego, który się skończył, np.
Ti è già passato il mal di testa? – przeszedł Ci już ból głowy?
Trochę inny przykład i całkiem inne znaczenie, ale w języku polskim też użyjemy tego samego czasownika: gdy przechodzimy do następnej klasy:
Quest’anno sono passato in terza media – w tym roku zdałem do trzeciej klasy gimnazjum
Gdy zmieniamy nasze miejsce pobytu też użyjemy passare, np.
Passiamo in cucina? – przejdziemy do kuchni?
Wstąpić
W sensie, że do kogoś przychodzimy będąc “po drodze”.
Sono passata da Anna dopo il lavoro – wstąpiłam do Ani po pracy
Tutaj podobnie możemy użyć fare visita a qualcuno.
Przechodzić przez coś
W niektórych sytuacjach mamy do czynienia z synonimem do attraversare np.
passare per = attraversare
sono passato per la piazza = ho attraversato la piazza = przeszedłem przez plac
Podobnie jest gdy coś przenika przez jakiś materiał, np.
l’umidità passa attraverso i muri – wilgoć przechodzi przez ściany
W innych sytuacjach natomiast nie możemy użyć attraversare, np. gdy przechodzimy przez okno lub przez przejście służbowe, czyli gdy wchodzimy do jakiegoś ograniczonego miejsca:
Sono passato per la finestra
Sono passato dalla porta di servizio
Teraz zobaczmy co znaczy czasownik passare jeśli użyjemy go z posiłkowym avere.
Minąć (coś)
Tu chodzi o to, że fizycznie przechodzimy obok czegoś więc to mijamy, np.
Ho passato la piazza e ho girato a destra – minęłam plac i skręciłam w prawo
Może to też dotyczyć wieku
Mia nonna ha passato la sessantina – moja babcia przekroczyła sześćdziesiątkę
Zdać coś
Może tu chodzić o egzamin albo jakieś badania, kontrolne (chociaż w przypadku badań to w języku polskim ich nie zdajemy, tylko przechodzimy) np.
Ho passato l’esame di storia – zdałam egzamin z historii
Spędzić czas
Tu wracamy do czasu i tu uwaga! To jest szczególnie kłopotliwe dla wielu osób.
Ho passato molti anni in Italia – spędziłam dużo lat we Włoszech
Ho passato la vita lavorando – spędziłam życie pracując
Ho passato un bel fine settimana – miło spędziłam weekend
Ho passato l’estate in Italia – spędziłam lato we Włoszech
Podać kogoś (do telefonu)
Tu nie trzeba raczej nic wyjaśniać więc prosto do przykładu:
Passami la nonna – podaj babcię (do telefonu)
Dać komuś ściągnąć (zadania), przekazać
Nieładnie ściągać, wiadomo, ale gdy prosimy kolegę lub koleżankę żeby dali nam ściągnąć jakieś zadanie to możemy powiedzieć np.
Mi passi il primo esercizio? – dasz ściągnąć pierwsze ćwiczenie?
Można też komuś przekazać np. zadanie domowe, jakieś informacje, ale też choroby:
Mi passi i compiti? – przekażesz mi zadanie domowe?
Mi hai passato il raffreddore – przekazałeś mi przeziębienie
Podsmażyć coś
Jeśli czytacie włoskie przepisy to na pewno spotkaliście się z takim zdaniem jak
passare la carne in padella – podsmażyć mięso na patelni