czasowniki salire i scendere

SALIRE i SCENDERE – co tak naprawdę oznaczają?

Salire i scendere to jedne z pierwszych poznawanych czasowników w trakcie nauki języka włoskiego, ale mimo to, bardzo dużo osób ma z nimi problem. Ciężko zapamiętać co one znaczą, a jeszcze ciężej zapamiętać jakiego czasownika posiłkowego należy użyć. Omówię to po kolei 🙂 Lekcję wideo po włosku możesz zobaczyć tutaj.

Co znaczy czasownik SALIRE

Czasownik salire w pierwotnym znaczeniu odnosi się do przemieszczania się od dołu do góry. To dlatego pojawia się w momencie gdy mówimy o wsiadaniu do autobusu (salire sull’autobus) czy na rower (salire in bicicletta). Ale poza tym “oczywistym” znaczeniem mamy ich trochę więcej. Oto one:

salire sulla Torre Eifell – wejść na Wieżę Eiffla (na jej szczyt)
salire (su per) le scale – wchodzić po schodach
salire al piano di sopra – iść na piętro wyżej
salire a bordo – wejść na pokład
salire a prendere qualcosa – pójść na górę po coś
salire al potere – dojść do władzy
salire al trono – zostać królem.

Co znaczy czasownik SCENDERE

Podobnie jak salire, scendere to też czasownik ruchu, ale w przeciwnym kierunku: idziemy z góry do dołu. Tutaj gdy mówimy skąd schodzimy pomaga nam przyimek da:

scendere dalla macchina – wysiąść z samochodu
scendere dall’autobus – wysiąść z autobusu
scendere dall’ultimo piano – zejść z ostatniego piętra.

Ale to nie wszystko. Czasownik scendere jest używany również w całkiem innych kontekstach:

scendere in strada – wyjść na ulicę
scendere in piazza – protestować
scendere a compromessi – zejść na kompromis
scendere a patti – dogadać się
scendere in basso – zejść nisko (w kontekście złego zachowania, obrazy kogoś itp.).

W dialektach południowych jest jeszcze jedno użycie scendere, które oznacza znieść coś na dół. Jest to sytuacja, w której po czasowniku stawiamy dopełnienie bliższe (odp. na pytanie co?) np. scendere (che cosa?) le valigie – znieść na dół (co?) walizki. Powtarzam: to użycie regionalne.

Kiedy jeszcze używa się salire i scendere?

Salire i scendere mogą też oznaczać rosnąć/wzrastać oraz spadać. Możemy się z tym spotkać w kontekście cen, temperatury lub poziomu wody:

Il livello dell’acqua a Venezia è salito molto – poziom wody w Wenecji znacznie wzrósł
La temperatura stanotte è scesa – dzisiaj w nocy temperatura spadła
Il prezzo della benzina è salito – cena benzyny wzrosła.

Potocznie bardzo łatwo możecie usłyszeć też te czasowniki w kontekście podróży Polska-Włochy. Będą we Włoszech łatwo usłyszeć:

Quando sali in Polonia?
Quando risali su?

żeby dowiedzieć się, kiedy zamierzasz wrócić do Polski. A będąc w Polsce, znajomy we Włoszech może się zapytać:

Quando scendi in Italia?

żeby dowiedzieć się, kiedy przyjedziesz do Włoch.

Essere czy avere?

Salire i scendere będą z essere czy z avere w czasach złożonych? Odpowiedź jest prosta: jeśli czasownik ma dopełnienie bliższe (np. w przykładach powyżej były to schody, lub coś co odpowiada na pytanie “co?”) to używa się avere. W przeciwnym razie essere (tu najczęściej będą też użyte przyimki).

Możesz poczytać więcej o stosowaniu essere i avere w czasach złożonych tutaj.

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Twój koszyk
Zapisz się na listę oczekujących Interesuje Cię ten produkt, a nie jest teraz dostępny? Pozostaw nam e-mail, a otrzymasz powiadomienie gdy produkt pojawi się w sklepie. Już teraz zapisz się na listę oczekujących!
Scroll to Top