Jeżeli chodzi o użycie czasownika być po włosku to wcale to nie jest takie oczywiste jak może się wydawać, bo mamy dwie “wersje”: essere i esserci. Myślę, że dzięki temu wpisowi zrozumiesz jaka jest różnica między tymi czasownikami i nauczysz się ich poprawnie używać jeżeli masz z tym problem.
Czasowniki essere i esserci
Gdy na lekcjach przygotowuję jakieś ćwiczenie z poleceniem typu:
Uzupełnij czasownikiem “essere” lub “esserci” w odpowiedniej formie
bardzo często dostaję pytanie: “Ale o co chodzi?“
Za to gdy mówię, że chodzi tutaj np. o różnicę między è oraz c’è to nagle jest wielkie “aaaa, to o to chodzi!“.
Więc tak. Oba czasowniki to ten sam czasownik, czasownik być, czyli essere. Różnica między nimi jest taka, że w drugim przypadku towarzyszy mu partykuła ci.
Więc jak wygląda ich odmiana? Właśnie tak:
Kiedy używa się czasownika essere?
Zaczniemy od prostszej wersji, od samego czasownika essere. Zazwyczaj używamy go w 3 sytuacjach:
1. gdy opisujemy gdzie coś/ktoś znajduje się, używając przy tym normalnego szyku zdania (podmiot + orzeczenie + dopełnienie)
Anna è a scuola (Ania jest w szkole)
2. w przypadku zdań z orzeczeniem imiennym, odpowiadające na pytania przypadków zależnych (kim? czym? jaki? który?)
Chi è Giacomo? Giacomo è mio fratello. (Kim jest Giacomo? Giacomo jest moim bratem)
Giacomo è intelligente. (Giacomo jest mądry)
Giacomo è il primo in fila. (Giacomo jest pierwszy w kolejce.)
w przypadku zdań z podmiotem, rozpoczynających się od zaimka dove (gdzie)
Dove sono le mie chiavi? (Gdzie są moje klucze?)
Kiedy używa się czasownika esserci?
Po pierwsze:
Esserci to nie tylko c’è – ci sono
bo często się o tym zapomina 🙂 To fakt, że najczęściej używa się trzeciej osoby, ale istnieją i można użyć też innych osób. Za chwilę do tego wrócimy, ale najpierw – kiedy używamy esserci?
1. gdy opisujemy gdzie coś/ktoś znajduje się, ale używając przestawnego szyku zdania (dopełnienie + orzeczenie + podmiot – czyli najpierw mówimy gdzie, a potem co)
Sul tavolo c’è una penna(na stole jest długopis)
2. w przypadku zdań odpowiadających na pytania kto? co? kogo?
C’è Michele? (czy jest (kto?) Michele?)
No, Michele non c’è. (Nie, nie ma (kogo?) Michele)
3. zdania bez podmiotu, zaczynające się od zaimka pytającego np.
Cosa c’è nella busta? (Co jest w reklamówce?)
Chi c’è nella stanza? (Kto jest w pomieszczeniu?)
C’è czy ci sono?
Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta bo oczywiście zależy to tylko od podmiotu. To jest zwykły czasownik, pomimo tego, że czasem zamieniamy szyk zdania to i tak musimy to odpowiednio dopasować. Jeśli odnosimy się do jednej osoby lub do jednego przedmiotu to będzie c’è, w przeciwnym razie ci sono.
Wyjątkiem oczywiście są zdania bezpodmiotowe, o których pisałam powyżej w punkcie 3. W nich zawsze należy używać liczby pojedynczej (tak jak w języku polskim).
Esserci w innych osobach
To może jest mniej oczywiste, ale nie ma co tu tłumaczyć więc przejdę po prostu do podania kilku przykładów:
Chi c’è? Ci sono io! – Kto tam jest? Ja tu jestem!
Ci sei? – Jesteś tam?
Essere czy esserci – przykłady
Krótkie podsumowanie na przykładach:
Chi è? – Kto to jest?
Chi c’è? – Kto tam jest?
C’è una banca? – Czy jest tu bank?
Questa è una banca? – Czy to jest bank?
Chcesz mieć zawsze pod ręką ściągę zawierającą zasady używania essere i esserci? Przygotowałam dla Ciebie pakiet notatek wizualnych, które możesz sam wydrukować.
Notatka wizualna o czasownikach essere i esserci
Notatka dzięki której poznasz różnicę między “essere” i “esserci” oraz nauczysz się poprawnie używać tych czasowników. Przyjemna oprawa graficzna, ilustracje ułatwiające budowanie skojarzeń i zapamiętanie treści oraz całe mnóstwo słówek poprzedzonych użyciem odpowiedniego przyimka.
Przygotowałam również quiz żeby sprawdzić czy rozumiecie różnicę między tymi czasownikami – sprawdź czy wszystko już umiesz!